به ژاپنی

به ژاپنی
نام فارسی :به ژاپنی
نام علمی:Chaenomeles japonica
نام انگلیسی: Japan quince
خانواده Rosaceae :
زادگاه :ژاپن
گیاهشناسی:
درختچه کوتاه باگلهای زیبا به ارتفاع تا2مترباشاخه های خاردار.برگها تخم مرغی پهن تاواژتخم مرغی نوک کندیانسبتا”نوک تیزودندانه دار.گلها به رنگ قرمز-قرمزآجری که دراوایل بهارقبل ازبرگهاظاهرمی شوند.میوه تقریبا”کروی وزردرنگ.
نیازها:
درهرنوع خاک باغبانی رشدمیکند.به محل سایه وبعضا”آفتابرونیازدارد.
ازدیاد:
خوابانیدن شاخه،پیوند،کشت بذردرصورتیکه واریته جدیدی رابخواهندبه دست آورند.
کاربرد:
درختچه بسیارزیباومناسب کاشت درفضای سبز.

در مورد کاشت “به” به عنوان یک گیاه، باید بگویم که “به” گیاهی است که به طور معمول در آسیا، به خصوص در کشورهایی مانند ژاپن، کره و چین کشت می‌شود. “به” که به انگلیسی به نام “Basil” نیز شناخته می‌شود، گیاهی با بوی شیرین و متمایل به مریم‌گل است که برای استفاده در آشپزی و تهیه غذاهای خوشمزه بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شرایط نگهداری درخت بهِ ژاپنی

نور: بهترین مکان برای کاشت به ژاپنی، مکانی با آفتاب کامل است یعنی روزانه حداقل از ۷-۶ ساعت نور مستقیم آفتاب برخوردار باشد اما این گیاه را در مکانی نیمه آفتاب-نیمه سایه یعنی با برخوردار بودن از ۵-۴ ساعت نور مستقیم نیز کشت کرد. برخورداری از نور مستقیم بیشتر به معنی گلدهی بهتر این گیاه است. با این وجود در مناطقی که تابستان گرم دارند بهتر است گیاه در مکانی کاشته شود که تا حدود ظهر از آفتاب مستقیم برخوردار باشد و عصر هنگام در سایه قرار گیرد.

دما: به ژاپنی از جمله گیاهانی است که در مناطق معتدله و سرد کاشته می‎شود و سرما را تا حدود ۳۰- درجه می‎تواند تحمل کند و در صورت آسیب دیدن ساقه‎ها می‎توان آنان را در زمان هرس از گیاه مادری جدا کرد. این گیاه تا دمای حدود ۳۰-۲۵ درجه به خوبی رشد می‎کند اما در محیط گرمتر بهتر است که علاوه بر انجام آبیاری منظم و عدم خشکی کشیدن گیاه آن را در مکانی کاشت کرد که از ظهر به بعد از ساقه برخوردار باشد.

آبیاری:  به ژاپنی به خشکی تا حدودی مقاوم است و آبیاری متوسط نیاز دارد و اگر این عمل به شکل منظم انجام گیرد و خاک از رطوبت مناسبی در طی فصل رشد برخوردار باشد این گیاه نیز رشد و گلدهی بهتری خواهد داشت. در طی فصل‎های گرم سال انجام عمل آبیاری به شادابی گیاه کمک می‎کند. اگر در چنین شرایطی هفته‎ای یکبار به شکل عمیق گیاه آبیاری شود کافی است. در هر فصل و شرایط آب و هوایی زمانی که سطح خاک هنوز رطوبت دارد گیاه را آبیاری نکنید و اجازه دهید سطح خاک نسبتا خشک شود و بعد گیاه را آب دهید.

خاک و کوددهی: خاک سنگین چندان مناسب کاشت این گیاه نیست. اگر چه در خاک‎های رسی که جزء خاک‎های سنگین محسوب می‎شوند زنده می‎ماند اما به خوبی رشد نخواهد کرد. بنابراین زهکش مناسب مکان و بافت متوسط برای این گیاه مناسب‎تر است. همچنین خاک‎های قلیایی و یا به بیان دیگر خاک‎هایی که دارای گچ هستند به تدریج موجب زردی برگ‎های این گیاه می‎شوند که این خود به دلیل عدم جذب آهن توسط گیاه در چنین خاک‎هایی است. بنابراین برگ‎ها بخصوص برگ‎های جوان به دلیل کمبود آهن به تدریج در طی فصل رشد زرد می‎شود به همین دلیل خاک‎هایی که از نظر اسیدیته خنثی یا تا حدودی اسیدی هستند به سلامت رویش این گیاه کمک می‎کنند.

برای کوددهی می‎توان از اواخر زمستان الی اوایل بهار از کودهای کامل که کٌند رها شونده نیز استفاده کرد. این کودها مواد موثره خود را به دلیل ساختاری که دارند به تدریج آزاد می‎کنند، بنابراین گیاه مدت زمان بیشتری از وجود کود در محیط اطراف ریشه بهره‌مند خواهد شد. اگر کودهای کند رها شونده در دسترس نیستند از کودهای معمولی نیز می‎توان در ابتدای بهار برای کوددهی به گیاه استفاده کرد که کافی است. در صورت تمایل به استفاده از خاک برگ می‎توانید مواد خاک برگ را در ابتدای بهار به ضخامت حدود ۱۵ سانتیمتر بر روی سطح خاک و در اطراف بوته البته با فاصله حدود ۲۰ سانتیمتری از تنه گیاه روی خاک پخش کنید. تماس خاکبرگ با ساقه‎های اصلی و نگهداری رطوبت توسط خاکبرگ در این منطقه می‎تواند موجب زهکش نامناسب این ناحیه و آسیب رسیدن به سلامت رشد گیاه شود.

هرس: بهترین زمان هرس برای این گیاه در زمستان و زمانی که گیاه خواب است می‎باشد و هرس برای آن ضروری است زیرا عدم هرس می‎تواند بعد از چند سال موجب شکل گیری گیاهی با ساقه‎های بلند و باریک شود. همچنین با وجودی که گاهی به عدم حساسیت گیاه در برابر هرس سنگین اشاره می‎شود اما انجام چنین کاری می‎تواند از گلدهی این گیاه در سال آینده کم کند. بنابراین اگر قصد دارید که ساقه‎های مسن گیاه را قطع کنید تا رویش ساقه‎های جدید بخصوص از قسمت پایین تحریک شود در طی ۳-۲ سال و به تدریج این کار را انجام دهید. با این وجود به دلیل پاسخ خوب این گیاه در برابر هرس‎های شکل دهی، از بهِ ژاپنی در حاشیه سازی در فضای سبز نیز استفاده می‎شود چون با هرس می‎توان ارتفاع این حاشیه را به خوبی کنترل کرد.

تکثیر: خوابانیدن یکی از روش‎های تکثیر این گیاه است که در بهار انجام می‎گیرد و در آن ساقه‎ای از گیاه را که یک ساله و باریک است و انعطاف کافی دارد در کنار گیاه مادری در زیر خاک در عمق حدود ۱۲-۸ سانیتمتری قرار می‎دهند و نوک ساقه را بیرون از خاک می‎گذارند. قبل از قرار دهی ساقه در زیر خاک تمامی برگ‎ها و گل‎های روی آن را جدا کنید. ساقه خوابانیده شده در طی سه فصل بعدی ریشه می‎دهد و می‎توان آن را در اوایل بهار سال بعد از کنار گیاه مادری جدا کرد و در مکان مورد نظر کشت کرد.

 روش دیگر کاشت قلمه‎های این گیاه است که تقریبا در هر زمان از سال قابل انجام است. از ساقه‎هایی که یک سال عمر دارند قلمه‎هایی به طول ۲۰-۱۵ سانتیمتر و ضخامت ۱-5/0 سانتیمتر تهیه می‎شود و اگر در زمانی از سال که گیاه هنوز برگ دارد قلمه می‎گیرید بجز ۵-۴ برگ که در انتهای قلمه هستند، سایر برگ‎ها را جدا کنید. مخلوط کوکوپیت + پرلایت یا خاک برگی که الک شده و قطعات درشت اآن جدا شده‎اند و بافتی یکنواخت دارد یا مخلوطی از شن درشت و خاک تازه برای کاشت قلمه‎ها می‎تواند استفاده شود. حداقل نیمی از طول قلمه‎ها داخل خاک قرار گیرد. اطراف محل قرار گیری قلمه‎ها را با دست محکم کنید و آب دهید. کشیدن پلاستیک روی محل کاشت قلمه‎ها به حفظ رطوبت هوا و ریشه دهی قلمه‎ها کمک می‎کند.

 استفاده از هورمون‎های ریشه زایی و آغشته کردن قسمت پایین قلمه‎ها نیز به ریشه‎زایی کمک می‌‎کند. قلمه‌ها را دور از تابش اشعه مستقیم آفتاب قرار دهید و بهتر است که در طی مدت ریشه زایی دما ۲۱-۱۸ درجه باشد و بخصوص در طی شب از ۱۸ درجه پایین‎تر نیاید. ریشه زایی معمولا ۸-۶ هفته طول می‎کشد و در طی این مدت نباید محیط کاشت خشک شود.

آفات و بیماری‎های درخت بهِ ژاپنی

آفت یا بیماری خاصی ندارد، اما میوه‎های آن مستعد حمله‎ی حشراتی به نام مگس میوه است و بهتر است که میوه‎های نرسیده‎ی آلوده را جدا کنید و دور بریزید تا مجبور به سمپاشی نشوید. اما بیماری لکه برگی، سفیدک پودری و پوسیدگی سرشاخه از جمله بیماری‎هایی است که این گیاه را ممکن است گرفتار کند. دلیل آن خیس شدن بیش از حد برگ‎ها می‎تواند باشد. همچنین برگ‎های این گیاه می‎تواند توسط لارو برخی از حشرات مورد استفاده قرار گیرد. شته و شپشک سپردار نیز از دیگر افت این گیاه محسوب می‎شون