سنجد شیرین

سنجد شیرین
نام فارسی: سنجد شیرین
نام علمی: Elaeagnus angustifolia
نام انگلیسی: Russian olive
نوع گیاه: درخت
ارتفاع: 750 – 450سانتی متر
گستردگی: 600 – 400سانتی متر
نیاز نوری: آفتاب کامل, سايه آفتاب
شرایط محیطی: اقلیم گرم، اقلیم سرد
کاربرد: کاشت در منازل، در کنار جاده ها، در وسط باند اتوبان ها
توضیحات: دارای برگ های نقره ای است و میوه نارنجی آن در پاییز ظاهر می شود. گلها به رنگ زرد و معطر می باشند.

سنجد یک میوه خوراکی است که در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد می‌کند. این میوه درختی از تیرهٔ سنجدیان است و دارای خواص غذایی زیادی می‌باشد. مهمترین اطلاعات در مورد سنجد شیرین شامل:

1. **خواص غذایی**: سنجد شیرین حاوی ویتامین‌های مختلفی از جمله ویتامین C و ویتامین A است. همچنین دارای مقدار قابل توجهی فیبر، پتاسیم، آهن، کلسیم و مواد معدنی دیگر مانند منیزیم است.

2. **مزه و طعم**: سنجد شیرین یک مزه شیرین و خوشمزه دارد که برخی به آن اشاره می‌کنند به عنوان “طعمی میان تره‌تره و عسل”. معمولاً در وعده‌های صبحانه، دسرها یا به عنوان ماده‌ای برای تهیه مرباها و آبمیوه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

3. **استفاده‌های آشپزی**: سنجد شیرین می‌تواند در تهیه مربا، ژله، کمپوت، کیک، پای، دسر و انواع آبمیوه‌ها مورد استفاده قرار گیرد. همچنین به عنوان تزئین و نوعی محصول خشک نیز به بازار عرضه می‌شود.

4. **منابع رشد**: این میوه در مناطقی که دارای آب و هوای گرم و مرطوب هستند مانند آسیا، آفریقا، استرالیا و بخش‌هایی از آمریکای جنوبی رشد می‌کند.

5. **خواص بهداشتی**: سنجد شیرین به عنوان یک منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها معروف است و می‌تواند به سلامت قلب، پوست، و عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک کند. همچنین مصرف آن می‌تواند به کاهش التهابات و بهبود گوارش کمک کند.

6. **مشکلات احتمالی**: مصرف بیش از حد میوه سنجد می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی مانند اسهال شود. همچنین برخی افراد ممکن است به علت حساسیت به آنتی‌اکسیدان‌های موجود در سنجد شیرین با علائمی مانند خارش و تورم روبرو شوند.

کاشت و نگهداری سنجد شیرین

کاشت و نگهداری سنجد شیرین نیازمند توجه به فرایندها و شرایط خاصی است. در ادامه به مراحل کاشت و نگهداری سنجد شیرین می‌پردازم:

۱. **انتخاب مکان**: سنجد شیرین به مکان‌هایی با آفتاب‌پرستی کامل و خاک دارای زهکشی مناسب نیاز دارد. همچنین باید مکانی انتخاب شود که از بادهای شدید محافظت شود.

۲. **خاک و آبیاری**: خاک باید خاک لومی، خاک شنی لومی یا خاک ماسه‌ای لومی باشد و خاک باید دارای خاصیت خاکدانه‌ای خوب و عدم آب‌گریزی باشد. آبیاری نیز باید به‌گونه‌ای باشد که خاک همیشه نسبتاً مرطوب باقی بماند ولی از آب‌گریزی خاصیت خاک جلوگیری شود.

۳. **کاشت نهال**: نهال‌های سنجد باید در فصل بهار و پایان زمستان کاشته شوند. فاصله بین نهال‌ها باید حدود ۵ متر باشد. عمق حفره‌ها باید بین ۵۰ تا ۶۰ سانتی‌متر باشد.

۴. **مراقبت‌های پس از کاشت**: باید از رطوبت مناسب خاک برای رشد نهال‌ها اطمینان حاصل کرد. همچنین باید از علف‌های هرز و حشرات آفت دوری شود.

۵. **مراقبت‌های مرحله بعدی**: در طول رشد، سنجد نیاز به آبیاری منظم دارد، ولی می‌تواند خشکی را نیز تحمل کند. همچنین می‌توانید از کودهای آلی یا شیمیایی مناسب برای تقویت رشد و عملکرد محصول استفاده کنید.

۶. **بازدید و مراقبت‌های فصلی**: در هر فصل، باید به سلامتی درختان و میوه‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشید. اگر به نکته‌هایی مانند زهکشی، علف‌های هرز، بیماری‌ها و آفت‌ها توجه کنید، می‌توانید محصول بهتری را بدست آورید.

فواید سنجد

شاید بسیاری از ما با شنیدن اسم سنجد، به یاد سفره‌ های هفت سین زیبای عید نوروز بیفتیم. خواص سنجد، به گونه ای می باشد که به عنوان یکی از مواد غذایی مقوی و خوش طعم به حساب می‌ آید که نیاکان ما از دیر زمان استفاده از آن را توصیه می‌کردند.

اگر سنجد را فقط با عنوان خوراکی یاد می کنید، باید بگوییم که بی شک در اشتباهید! چرا که نه تنها از این میوه کوچک شیرین، بلکه از هسته، گل و همچنین برگ‌های درخت سنجد در صنایع بزرگی مانند صنایعی همانند: دارویی، آرایشی و بهداشتی و البته صنعت ساخت عطر مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع درخت سنجد در ایران:

سنجد یا همان Elaeagnus Angustifolia بر خلاف ظاهر ساده ای که دارد، میوه ای جادویی ست که خواص بسیاری را برای آن برشمرده اند. سنجدها سه فرم مختلف دارند که هر یک در مناطق مختلف جهان رشد می‌کنند و در تمام گونه ها فواید سنجد، به صورت یکسان گزارش شده است. ما اغلب نوع سنجد هلاگنوس آن را استفاده می‌کنیم که نه تنها شیرین بلکه درشت می­باشد و حاصل از درختی با برگ هایی پهن است.

ارزش غذایی خواص سنجد:

سنجد در طب سنتی به عنوان یکی از داروهای پر خاصیت استفاده‌های بی شماری دارد. قبل از بررسی خواص سنجد، بهتر است به مواد مغذی و ارزش های غذایی که در سنجد وجود دارد اشاره کنیم که درک این همه خواص از این میوه برای شما نیز ساده ‌تر باشد.

فواید سنجد و ویتامین A:

ویتامین A گونه ای ویتامین می باشد که در چربی نقش محلول را بازی می کند که خواص بسیاری برای بدن دارد. از جمله مزایای این ویتامین محافظت از پوست، مو و مخاط است. ویتامین A موجود در سنجد در بهبود راندمان سیستم ایمنی، تشکیل و مستحکم شدن استخوان‌ها، باروری و بزرگ شدن جنین بسیار با اهمیت می باشد.

ویتامین A موجود در این میوه با خاصیت سنجد، همراه می­شود تا در سلامت چشم و بینایی یک عامل تقویت کننده شناخته شود. خوشبختانه این ویتامین در سنجد به وفور یافت می­شود، همچنین جلوگیری از مشکلات معده و التهابات روده و انواع سرطان‌ها یکی دیگر از وظایف این ویتامین است.

 ویتامین‌ های گروه B درسنجد:

یکی دیگر از خاصیت های سنجد، وجود ویتامین ب میباشد. ویتامین ‌های ب نوعی ویتامین محلول در آب هستند که برای سلامت بدن به خصوص سیستم عصبی بسیار با اهمیت تلقی می‌شوند. ویتامین B1 یا تیامین جهت تقویت حافظه و سیستم عصبی، همچنین پیشگیری از اختلال در کارایی سلول ‌های عصبی که باعث بی حسی دست و پا و… می‌شوند، مورد نیاز است.

ویتامینB2 یا ریبوفلاوین نیز برای رشد و عملکرد بدون نقص سلول‌های خون و مغز نقشی حیاتی را ایفا می‌کند. این ویتامین نه تنها برای سلامت مخاط معده و روده، بلکه برای زیبایی و شفافیت پوست نیز با اهمیت است.

ویتامین B6 به عنوان یکی دیگر از فواید سنجد، شناخته می­شود که مانند سایر ویتامین‌های این گروه در رشد مغز و سیستم عصبی و همینطور سیستم ایمنی و سوخت و ساز بدن نقش دارد. این ویتامین در از بین بردن علائم سندروم پیش از قاعدگی و همینطور کاهش حالت تهوع اهمیت بالایی دارد.

ارتباط ویتامین C با خاصیت سنجد:

شاید عجیب باشد اما از خواص سنجد، به وجود ویتامین C می­شود اشاره کرد که با مصرف آن پوستی لطیف خواهید داشت. تقریبا همه ما با مهم‌ترین خاصیت ویتامین C یعنی تقویت سیستم ایمنی بدن آشنا هستیم. با استفاده از این ویتامین فشار خون شما کاهش یافته که بدین وسیله از بیماری‌های قلبی و عروقی پیشگیری به عمل می‌آید. رشد مو و ناخن، جلوگیری از کمبود آهن و… نیز از آثار مثبت این ویتامین بر بدن هستند.

ویتامین E موجود در خواص سنجد:

این ویتامین یکی از مواد مفید و موثر برای داشتن یک قلب سالم و همچنین تضمین کننده سلامتی پوست و مو است. سنجد با داشتن مقادیر زیادی ویتامین E در زیبایی و لطافت پوست ایفای نقش می‌کند.

بتاکاروتن، فیبر،کلسیم، پروتئین، انواع آنتی اکسیدان، مواد معدنی، امگا ۳، ۶ و ۹ از جمله مواد مغذی دیگری هستند که در این میوه یافت می‌شوند و به عنوان خاصیت سنجد، می­شناسند.

خواص سنجد برای زیبایی:

یکی از مهم‌ترین خواص سنجد، تاثیری است که بر زیبایی فرد می‌ گذارد و علم به این موضوع باعث شده است که از شرکت‌ های تولید کننده لوازم آرایشی و بهداشتی پوست و مو به استفاده از این ماده روی بیاورند. در ادامه به بخشی از این موارد اشاره می‌کنیم.

• سنجد با داشتن مقادیر زیادی ویتامین C و آنتی اکسیدان، سنتز کلاژن در بدن را تحریک می‌کند که این موضوع باعث جلوگیری از ایجاد چین و چروک در پوست می‌شود.
• استفاده از جوشانده برگ این گیاه سنجد در ترکیب با روغن زیتون، باعث تحریک رشد مو، جلوگیری از ریزش مو و توقف خارش کف سر می‌شود.
• از فواید سنجد، می­توان به ویتامین‌ های موجود در آن اشاره کرد که باعث جوانی و براق شدن پوست می‌شوند.
• از گل درخت سنجد نیز برای رشد مو استفاده می‌شود. به این صورت که روغن گرفته شده از گل این گیاه را به کف سر مالش می‌دهند و این کار سرعت افزایش مو را بیشتر می‌کند.

اگر تا به حال از یکی از محصولات مراقبت از پوست و مو با عصاره سنجد استفاده نکرده اید، امتحان کردن آن را به شما پیشنهاد می‌کنیم چرا که خواص سنجد، در عصاره ی آن نیز وجود دارد.

خواص سنجد برای سیستم گوارش:

یکی از مهم‌ترین استفاده‌ های این میوه برای درمان سیستم گوارشی است. این ماده مقوی به دلیل ویژگی ای که دارد از اسهال جلوگیری می‌کند و همچنین نفخ را از بین می‌برد. یکی دیگر از فواید سنجد، ویژگی ضد التهاب بودن آن در نواحی روده و معده می­باشد.

البته باید توجه داشت که علی‌ رغم این خواص، مصرف بیش از حد آن ممکن است باعث ایجاد یبوست، عفونت در روده یا حتی مشکلات سیستم گوارش و هاضمه شود. جوشانده برگ سنجد علاوه بر میوه آن ویژگی های زیادی دارد که برای درمان بیرون روی خردسالان پیشنهاد می شود.

افرادی که غلبه صفرا دارند، معمولا صبح‌ ها احساس تهوع زیادی دارند و همین موضوع باعث ناراحتی آن‌ها می‌شود. در اینجا نیز یکی دیگر از خواص سنجد، به این افراد کمک می کند تا معده آنها بهبود گردد و در نتیجه صفرا از بین برود.

خواص سنجد در استحکام غضروف و استخوان‌ها و جلوگیری از درد مفاصل:

سنجد، دارای خواص دارویی با داشتن کلسیم و ویتامین ‌های کا و ث ماده ای بسیار مفید برای مشکلات استخوان مانند درد، نرمی استخوان و پوک شدن استخوان آن می باشد. همچنین برای داشتن غضروف‌هایی سالم نیز از خاصیت سنجد، استفاده می‌شود.

باید توجه داشته باشید که برای این مشکلات بهتر است سنجد را به همراه هسته آن کاملا پودر کرده و به همراه شیر و عسل به صورت ناشتا میل کنید. بعد از چند روز استفاده مداوم از این ماده غذایی بدون شک متوجه آثار مثبت آن بر درد مفاصل و زانوهای خود خواهید شد

خواص سنجد برای بانوان باردار:

مصرف سنجد به دلیل قوی بودن و غنی بودن از ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌ها در دوران بارداری بسیار توصیه می‌شود. در ادامه دلایل این توصیه را برای شما بر خواهیم شمرد:

• خواص سنجد در ساخت استخوان: اولین و مهم‌ترین دلیلی که بانوان باردار را مجاب به استفاده از سنجد در طول دوران بارداری می‌کند، سرشار بودن این ماده از Ca است. کلسیم به جلوگیری از پوکی استخوان در این بانوان کمک می‌کند و در موازات با آن به مراحل تشکیل استخوان‌های جنین، سرعت و کیفیت بالاتری می‌بخشد.
• تقویت سیستم ایمنی: همانطور که میدانید ویتامین C نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی و در نتیجه جلوگیری از مبتلا شدن به بیماری‌هایی مانند آنفلوانزا و سرما خوردگی دارد. این خاصیت سنجد، است که با داشتن مقادیر زیادی از این ویتامین، بدن مادران باردار را در مقابل این نوع بیماری‌ها مقاوم‌تر می‌کند.
• کاهش فشار خون: یکی از معضلاتی که ممکن است برای بانوان باردار چالش ایجاد کند، فشار خون بالا در طی دوره حاملگی است. سنجد با داشتن فلاونوئیدها و آلکالوئیدها، از بالا رفتن فشار خون جلوگیری به عمل می‌آورد.
• جلوگیری از بالا رفتن قند: دیابت بارداری نیز یکی از مسائلی است که بسیاری از بانوان باردار را درگیر می‌کند. با دانستن یکی دیگر از فواید سنجد، آن را به جای قند می‌توان استفاده کرد تا حدودی از به وجود آمدن دیابت جلوگیری کرد.

خواص سنجد، همان طور که گفته شد به مادران باردار کمک کننده است چرا که در این دوران باید از مواد غذایی مفید استفاده کرد، سنجد به عنوان یکی از مهم‌ترین مواد غذایی این دوران معرفی شده است. در عین حال مانند هر ماده غذایی دیگری، استفاده بیش از حد ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشد.

فواید سنجد بر سلامت بانوان:

بسیاری از مشکلات هورمونی و اختلالات جنسی بانوان با میوه، برگ درخت یا حتی گل سنجد قابل کنترل و درمان هستند. برای مثال جوشانده برگ در ترکیب با میوه آن یا به تنهایی با کمک گرفتن از خاصیت سنجد، قادر است اختلالات و مشکلاتی از قبیل ناتوانی ‌های جنسی یا اضطراب در رابطه را تا حد زیادی کنترل کند. همچنین استفاده از اسانس گل آن و حتی بوییدن آن نیز تاثیری مشابه خوردن جوشانده را در بانوان ایجاد می‌کند.

به غیر از این خواص سنجد، برای ایجاد تعادل در هورمون‌ها نیز کمک کننده است، چرا که خونریزی بیش از حد در دوران قاعدگی که منجر به ضعف جسمی می‌شود را کنترل می‌کند.

تاثیر سنجد بر سرما خوردگی:

از دیگر خواص سنجد، مفید بودن آن در درمان سرماخوردگی می­باشد. می دانیم که مهم‌ترین ویتامین برای جلوگیری از سرماخوردگی یا درمان آن ویتامین C می باشد. سنجد با داشتن مقادیر زیادی از این ویتامین سیستم ایمنی بدن را بهبود بخشیده و به عنوان داروی پیشگیری و درمان موثری برای آنفلوآنزا، گلودرد و حتی سرفه استفاده می‌شود. همچنین بهتر است بدانید که عصاره این گیاه نیز در درمان تب نیز کاربرد بسیاری دارد.

خاصیت سنجد و درمان زخم ها:

یکی از درمان‌ های گیاهی مهم که برای بهبود زخم استفاده می‌شود، درمان با عصاره سنجد است. میوه سنجد با خاصیت ضد قارچ و ضد عفونت خود از التهاب و وخیم‌تر شدن وضعیت زخم‌ها جلوگیری می‌کند. چرا که خاصیت سنجد، حتی در عصاره این میوه نه تنها به جلوگیری از عفونت زخم کمک می‌کند، بلکه باعث بهبود سریع زخم ‌ها و بهبود سریع آن‌ها می‌شود.

آیا سنجد همان عناب است؟

برخی از افراد به علت تشابه در ظاهر بیرونی بسیار زیاد بین سنجد و عناب این دو را با هم اشتباه می‌گیرند یا حداقل از یک خانواده و با خاصیتی مشابه می‌دانند. اما باید بگوییم که اصلا چنین نیست و خاصیت سنجد و عناب کاملا با هم متفاوت بوده و علی رغم مشترک بودن در برخی از خواص، متفاوتی دارند. به هر حال هر دو از خواص دارویی بسیاری برخوردار بوده و در درمان بسیاری از بیماری‌ها و تقویت بدن، نقشی اساسی ایفا می‌کنند.